Κυριακή 28 Φεβρουαρίου 2016

8 Μαρτίου, Public Συντάγματος

Η κριτική του Κωνσταντίνου Μπούρα στο Diavasame.gr



Σε  ακανόνιστο  ρεύμα: Η  Έφη  Βενιανάκη ξεδιπλώνει τη γυναικεία ψυχολογία σαν βεντάλια


Ποιητική πρόζα, κινηματογραφικών προδιαγραφών, με έντονη δραματικότητα. Οι παράλληλοι, αλληλοσυμπληρωνόμενοι, διαπλεκόμενοι [αλλά ουχί εντελλόμενοι] κι αιμάσσοντες μονόλογοι δύο γυναικών που κραυγάζουν και παλινωδούν σαν τα «τρελά νερά» του πορθμού του Ευρίπου, που γνώριζε καλά ο Σκαρίμπας κι όλοι οι Χαλκιδείς, από αρχαιοτάτων χρόνων.
«Σε ακανόνιστο ρεύμα», τον Ηράκλειτο μιμούμενη, η καλή συγγραφέας Έφη Βενιανάκη ξεδιπλώνει τη γυναικεία ψυχολογία σαν βεντάλια της Αναΐς Νιν, της Κολέτ ή της «Μαντάμα Μπάτερ-φλάι», με μια ενάργεια και μια γνώση του Θηλυκού Αιώνιου Μεγαλείου που μας καθηλώνει και μας εξαγνίζει απρόσμενα. Μέσα από την ανάγνωση του μελιχρού αυτού πονήματός της αναβίωσα τη στιγμή της γέννησης, το σπάσιμο των υδάτινων φραγμάτων, τη φωτεινή στενωπό, τον εκτυφλωτικό ήλιο του μαιευτηρίου και μετά εκείνο το ανεπανάληπτο, το γνώριμο [και κάθε φορά κεραυνικό] κάψιμο του οξυγόνου στους πλημμυρισμένους πνεύμονες.
Ναι, το υδάτινο στοιχείο, το συναίσθημα, ο οσειδώνας της βυθισμένης Ατλαντίδας, ξεχειλίζει από τη γραφή της. Η Έφη Βενιανάκη είναι μια πληγή χαίνουσα στα σπλάχνα της Γαίας, που ξερνάει λάβα και πολύτιμα πετράδια, όπως άλλοι φιλολογούν ή τεκμαίρονται. Η δική μας λογοτέχνης, η δική μου φίλη, που τη λατρεύω και την αγαπώ, η αισθαντική, σιωπηλή, η ευαίσθητη μούσα του Γιάννη Σολδάτου, σιγοβράζει από πεμπτουσία,αναθιβάνει συλλογικές μνήμες και προσωπικές ευωδιές, αναχαράζει «προσλαμβάνουσες εικόνες», με την εμβρίθεια του ηθοποιού που ακολουθεί πιστά τη μέθοδο του Στανισλάβσκι (χωρίς αυτόν δεν θα γνωρίζαμε σήμερα τον Τσέχωφ, παρά μόνον ως ηθογράφο-επιφυλλιδογράφο)…
Δύο αυτόχειρες, μία αποφασισμένη και μία εν δυνάμει, συναντιούνται με αφορμή μια …πτώση, ανταλλάσσουν ενέργειες, τηλεπαθητικές σκέψεις, παραισθητικές εμπειρίες, κονταροχτυπιούνται ανάμεσα στα αντίρροπα ρεύματα του Έρωτα και του Θανάτου, προβαίνουν σε μια ιδιότυπη ψυχο-συναλλαγή μέσω της αυτιστικής σχεδόν μετακένωσης εμπειριών… Αυτοί οι τραγικοί μονόλογοι των ανθρώπων που δεν έχουν τίποτα πια να χάσουν, απομένει μόνο το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο να ξανακερδίσουν: τη Ζωή, τη ζωούλα τους… με συγκλονίζουν πάντα, γιατί κινούνται ανάμεσα στο «νηλεές ήμαρ» και το «νόστιμον ήμαρ», όπως αναφέρει η αυτόχειρη περσόνα της Έφης Βενιανάκη, λίγο πριν μεταστεί σε ανώτερα ενεργειακά πεδία.
Η αρχαιογνωσία κι η εμβάθυνση τής Έφης Βενιανάκη στη νεοελληνική λογοτεχνία, η τριβή της με τον σημαίνοντα κινηματογράφο στις πιο καλές στιγμές του, φαίνονται από την ιδιαίτερα περίτεχνη (κι επικοινωνιακή ταυτόχρονα) ιδιόλεκτο που κατακτά με το χρόνο στο λογοτεχνικό εργαστήρι της ψυχής της.
Στιγμές από τις μεγάλες εξερευνήσεις της παγκόσμιας λογοτεχνίας, πνευματικότητα που δεν ορρωδεί προ ουδενός: μηδέ του ολισθήματος να κυλιστεί στη λάσπη της πιο μαύρης, της πιο ανηλεούς, της πιο άσπλαχνης «υλο-ενέργειας». Ας μην ξεχνάμε όμως ότι από τα μαύρα σκοτάδια τής Νυκτός γεννιέται το ορφικόν Ωόν [από το οποίον δια της ακτινοειδούς εκτινάξεώς του θα εκραγούν σύμπαντα και γαλαξίες αρίφνητα].
Η προοπτική τής Έφης Βενιανάκη είναι συμπαντική. Μακριά από την ηθογραφία και το couleur-locale, γίνεται παγκόσμια ελληνοκεντρική με μοναδικό της μέτρο τον άνθρωπο και μοναδική απαίτηση την ευτυχία του. Αυτή η διεκδίκηση των ουμανιστικών αξιών συνέχει τη χαλαρή δομή τής ποιητικής της πρόζας και της προσδίδει δραματικότητα, λες και γράφτηκε το κείμενο αυτό απευθείας για το θέατρο και περιμένει τον εμπνευσμένο σκηνοθέτη και τους ηθοποιούς για να το ερμηνεύσουν κατά λέξιν ή αυτολεξεί.
Η θεατρική θητεία της συγγραφέως συμβάλλει τα μάλα στο αγλαόν αυτό αποτέλεσμα, που – σας παρακαλώ – να το απολαύσετε αποσπασματικώς και κατά λογάδην. Κρατήστε το για ατελείωτα φεγγάρια δίπλα στο μαξιλάρι σας. Θα συμβάλλει να επανεκτιμήσετε περισσότερο τη Ζωή και να αντιμετωπίσετε το Θάνατο ως έργον Τέχνης. «Αλλά μην βιάζεις το ταξίδι διόλου»… Φίλη Έφη χρειαζόμαστε το λόγο και τα φώτα σου προκειμένου να πορευτούμε σε σκοτεινούς καιρούς, ανήλιαγους.
Μετά λόγου γνώσεως και περισσή στοργή
Kωνσταντίνος Μπούρας - Συγγραφέας, Κριτικός 

ΣΕ ΑΚΑΝΟΝΙΣΤΟ ΡΕΥΜΑ


«Η μελέτη του θανάτου με απασχολούσε πάντα ως κίνητρο ζωής».

Μ' αυτήν τη φράση, η ηρωίδα του νέου μυθιστορήματός μου Σε ακανόνιστο ρεύμα, αρχίζει την εξιστόρησή της, και ήταν αυτή που μου έδωσε το ερέθισμα να καταπιαστώ με το ευαίσθητο θέμα της αυτοκτονίας.

Γιατί  βάζει τέλος στη ζωή του κάποιος; Τι είναι αυτό που τον ωθεί στην απελπισμένη πράξη; Ένα εκατομμύριο περίπου άνθρωποι αυτοκτονούν κάθε χρόνο, καθιστώντας την αυτοκτονία τη δέκατη κύρια αιτία θανάτου παγκοσμίως.
Λένε ότι μια απόπειρα αυτοκτονίας είναι κραυγή προς αναζήτηση προσοχής, φροντίδας, εκβιασμού βοήθειας, ψυχολογικών προβλημάτων, παρόρμηση, υπερβάλλουσα ευαισθησία.

Η οικογένεια είναι η θεμέλια βάση της εξέλιξής μας και από εκεί διαμορφώνεται ο πνευματικός και ψυχικός μας κόσμος. Όταν όμως διασαλεύεται η ισορροπία, τα παιδιά «τραυματίζονται» από τη νέα οικογενειακή συνθήκη.
Άραγε η οικογένεια είναι, ως κομμάτι του πολιτισμού, κατά τον Freud, «πηγή δυστυχίας» ή η μοναδική εστία ευτυχίας για τον άνθρωπο;

Μ’ αυτές τις σκέψεις, για το πόσο μπορεί να επηρεάσει την εξέλιξη της προσωπικότητας ενός ατόμου, το δυσλειτουργικό οικογενειακό περιβάλλον, και πώς αυτό μπορεί να καταστεί μοιραίο στη ζωή ενός ανθρώπου, ξεκίνησα τη συγκρότηση των χαρακτήρων των ηρωίδων μου.

Η Ανθή είναι χορεύτρια. Η έκφρασή της μέσα από την τέχνη γίνεται κινητήρια δύναμη προκειμένου να ανταπεξέλθει στα προβλήματα που αντιμετωπίζει από την εφηβική της ηλικία. Η εξαφάνιση του πατέρα στα δώδεκα χρόνια της την τραυματίζει ψυχολογικά ανεπανόρθωτα με αποτέλεσμα αλλεπάλληλες απόπειρες αυτοκτονίας.
Παράλληλα, η έφηβη Μαρία, που δεν έχει γνωρίσει τον πατέρα της, σαν παιδί ανύπανδρης μητέρας, και εν δυνάμει αυτόχειρας, ταυτίζεται με την Ανθή που βρίσκεται σε κώμα. Εξάλλου έχουν μεταξύ τους και αρκετά κοινά. Αγαπούν την τέχνη ως καταφύγιο, η σχέση με τη μητέρα τους είναι προβληματική και έχουν αυτοκαταστροφικές τάσεις.

Έχω γνωρίσει προσωπικά τέτοιες εφήβους, και το σπίτι μας ήταν στις δύσκολες στιγμές το άσυλό τους. Η ανάγκη να παρευρίσκονται σε  ασφαλές οικογενειακό περιβάλλον στις υπαρξιακές κρίσεις τους, πολλές φορές μετά από μια συζήτηση, ένα γεύμα, μια ταινία, μια αγκαλιά, λειτουργούσε σχεδόν θεραπευτικά.
Ο άνθρωπος είναι το προϊόν των τραυμάτων της παιδικής του ηλικίας και μόνο η αγάπη είναι το αντίδοτο αυτών των τραυμάτων.

Συμπορεύτηκα για καιρό με αυτές τις δύο γυναίκες, μέσα από καταθέσεις «ορφανεμένων» ανθρώπων, από μαρτυρίες και γραπτά αυτοχείρων, από  επισκέψεις σε ψυχιατρεία, και προσπαθώντας να φωτίσω τα σκοτάδια τους, κατάφερα να  ανακαλύψω μαζί τους τι σημαίνει η έννοια θάνατος ως λύτρωση και πώς κατακτιέται το μεγαλείο της ζωής.

Ίσως, γι’ αυτό η ζωή είναι τόσο γοητευτικά ενδιαφέρουσα σ’ αυτό το μοιραίο ταξίδι που βιώνουμε.

Σας ευχαριστώ.

Τρίτη 24 Σεπτεμβρίου 2013

ΠΩΣ ΘΑ 'ΘΕΛΑ ΝΑ ΗΣΟΥΝ ΕΔΩ

Στο ηλεκτρονικό περιοδικό για το βιβλίο και τον πολιτισμό diastixo.gr αναρτήθηκε το διήγημά μου Πώς θα 'θελα να ήσουν εδώ που έγραψα το καλοκαίρι.
Όσοι πιστοί προσέλθετε στην εξής διεύθυνση:

http://www.diastixo.gr/logotexnikakeimena/pezografia/1667-pos-tha-ithela-na-isoun-edw-efi-venianaki

Παρασκευή 12 Ιουλίου 2013

ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ 8ου ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟΥ «ΘΑΛΑΣΣΙΝΟΥ» ΣΥΝΕΔΡΙΟΥ BOOKCROSSING ΣΚΥΡΟΣ 28-30/6/2013

Παρασκευή 28 Ιουνίου
Στην πλατεία της Κηφισιάς στις 10.20 π.μ. το πούλμαν του Συνεδρίου, με οδηγό τον κύριο Στάθη, μάς παραλαμβάνει από τη στάση με τον Γιάννη, την πανέμορφη 11χρονη bookcrosser Δέσποινα, που με κοιτάζει εξεταστικά, και την εξίσου ωραία μητέρα της.
Στο πούλμαν των νυσταγμένων bookcrossers, καλεσμένων και συμμετεχόντων –όλοι τακτοποιούσαμε υποχρεώσεις μέχρι αργά– ξυπνώ τη  φίλη Κλειώ Ζαχαριάδη –ψυχή του marketing των εκδόσεων Ψυχογιός– και τη γλυκύτατη Αθηνά Χατζή –συγγραφέα των ίδιων εκδόσεων, αρχαιολόγο και ταξιδιώτισσα.
Στην Κύμη ο «Αχιλλέας» –κατά τη μυθολογία η μητέρα του Αχιλλέα, η νηρηίδα Θέτιδα, μετά το χρησμό του μάντη Κάλχα, τον είχε κρύψει στη Σκύρο στην αυλή του Λυκομήδη, μεταμφιεσμένο σε κορίτσι. Εκεί τον ανακάλυψε ο πανούργος Οδυσσέας, όταν συγκέντρωνε στρατό για την Τροία–, μας περίμενε να σαλπάρουμε για τη Σκύρο.
Επιτέλους γνωριζόμαστε με την ομότεχνη και ομόστεγη στον «Ψυχογιό» και σπουδές στη φιλολογία, Νοέλ Μπάξερ, που είχαμε ανταλλάξει κάποτε έναν χαιρετισμό και μου είχε αφήσει τις καλύτερες εντυπώσεις,  την πανεπιστημιακό της νεότερης λογοτεχνίας Αγγέλα Καστρινάκη, που είχαμε συνομιλήσει σε μια συνέντευξη πέρσι σε έκθεση βιβλίου και με είχε εντυπωσιάσει με την ευρυμάθεια και την απλότητά της, και το σύζυγό της, επίσης πανεπιστημιακό της νεοελληνικής φιλολογίας, Αλέξη Πολίτη. Σκέφτομαι ότι με  τόσους φιλολόγους στην παρέα είναι αδύνατον να πλήξουμε αυτές τις ημέρες.
Ο ευγενικός bookcrosser Μανώλης –με επαγγελματική καριέρα σε πόλη της Γερμανίας όπως έμαθα αργότερα– μας ενημερώνει ότι είναι στη διάθεσή μας οτιδήποτε επιθυμήσουμε από τη διακεκριμένη θέση που έχουν εκδοθεί τα εισιτήριά μας.
Το κλίμα μεταξύ μας είναι ιδιαίτερα φιλικό και η φιλοξενία προβλέπεται αντάξια της λέξης.

Η Σκύρος, που σύμφωνα με τους ιστορικούς, ονομάστηκε έτσι από το άγριο πετρώδες έδαφος, αφού σκίρον ή σκύρον σημαίνει συντρίμμια πέτρας, μυρίζει θυμάρι αναμεμιγμένο με το άρωμα της θάλασσας από το λιμάνι της στη Λιναριά.
Ο κύριος Δημήτρης Αλεξίου ή αλλιώς ο bookcrosser Karjim, πρωτοστάτης του συνεδρίου στη Σκύρο, μας περιμένει εκεί χαμογελαστός όπως πάντα και ιδρωμένος. Τα μάτια του αντανακλούν τη λαχτάρα και την αγωνία της προσδοκίας.
 Κατευθυνόμαστε προς την ενδοχώρα με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική και τις δαντελωτές ακρογιαλιές. Μοιραζόμαστε σε ξενοδοχεία για ανάπαυση και το δειλινό μάς βρίσκει πίσω στη Λιναριά στο καφέ «Κάβος», που βρίσκεται σκαρφαλωμένος σε λαξευμένο βράχο με υπέροχη θέα, και που υποδέχεται κάθε φορά τον «Αχιλλέα» και το πλήρωμά του με το επικό μουσικό αριστούργημα του Richard Strauss «Also Sprach Zarathustra». Η ομάδα των ντόπιων bookcrossers μάς υποδέχεται με χαμόγελα, με μια όμορφη τσάντα  ζωγραφισμένη με το έμβλημα του συνεδρίου, τη βιβλιογοργονίτσα, κι έναν τεράστιο μπουφέ με χειροποίητα εδέσματα.
Έχω ήδη συστηθεί με τη λαμπρή Κάρυ-Cardilian, συνοδοιπόρο του Karjim,   χαρούμενη παρόλη την κούραση, και τις κόρες τους, τη δυναμική Helia2004 και την εύθραστη Antigoni2007 – bookcrossers από κούνια.
Επιτέλους συστηνόμαστε με τη Victoria Hislop. Παρόλη τη φήμη από τα επιτυχημένα της βιβλία, η ίδια παραμένει φιλική και προσηνής. Μιλάει καλά ελληνικά, απόδειξη της αγάπης της για την Ελλάδα την οποία επισκέπτεται πολύ συχνά όπως μας ομολογεί. Δίπλα της, φύλακας άγγελός της, η γοητευτική Βάσω Σωτηρίου, υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων και μάνατζέρ της. Το δειλινό είναι μαγικό και η παρέα μας απολαμβάνει τη συζήτηση σαν να γνωρίζεται από πάντα. Η δημοσιογράφος Νανά Ζησίου, που έχει εγκατασταθεί κι αυτή μόνιμα στον τόπο της και δουλεύει στο τοπικό ραδιόφωνο, μάς συστήνεται και ανταλλάσσουμε απόψεις για το γενικό πλαίσιο της συζήτησής μας την Κυριακή.
Η δράση των bookcrossers συνεχίζεται μέσα σε κέφι και ομοψυχία. Η θετική ενέργεια ξεχειλίζει. Ο Karjim λάμπει από χαρά και, ως υπεύθυνος του συνεδρίου και εξαίρετος οικοδεσπότης, ευχαριστεί συνεργάτες, χορηγούς και λοιπούς.  Περνάμε ένα υπέροχο βράδυ και νυσταγμένη, αργά το βράδυ, ανοίγοντας την τσάντα που μας χάρισαν, εισχωρώ σε σπηλιά μικρών θησαυρών. Βιβλία καταρχάς, βαζάκι με άμμο και κοχύλι σκυριανό, χειροποίητα θαλασσινά έργα, η βιβλιογοργόνα της MafaldaQ παντού ραμμένη και τυπωμένη, καλοδιπλωμένα όλα, γαλάζια-κόκκινα, τα πάντα φωνάζουν μεράκι, αγάπη και προετοιμασία μεγάλη.  Πριν κλείσω τα μάτια στο κρεβάτι μου σκέφτομαι ότι οι bookcrossers είναι σαν αγκαλιά μεταξύ τους.
 
Σάββατο 29 Ιουνίου
Το πρωινό του Σαββάτου μάς βρίσκει στα Πουριά με το αρχαίο λατομείο. Παραθαλάσσια περιοχή της Σκύρου, πολύ κοντά στη Χώρα και βορειοανατολικά του νησιού. Ονομάζεται έτσι από τον τετράγωνο χιλιοσκαμμένο βράχο που η σύστασή του αποτελείται από πωρόλιθο ή πώρο ή πουρί. Στο βράχο είναι λαξευμένο του εκκλησάκι του Αγίου Νικολάου. Απέναντι τα Βρυκολακονήσια με το εκκλησάκι του Αγίου Ερμoλάου να δεσπόζει στο μεγαλύτερο νησάκι. Περπατώ ξιπόλητη προς την ακτή και αγναντεύοντας απέναντι σκέφτομαι την ηρωίδα του Δημήτρη-Karjim κρεμασμένη στο ξωκλήσι, όπως αριστοτεχνικά περιγράφει τη σκηνή στο μυθιστόρημά του «Αλάτι κόκκινο» (Διόπτρα).
Διασχίζουμε το ανατολική πλευρά της Σκύρου προς το βορρά με κατεύθυνση το Τραχύ και προορισμό το κτήμα Κατσαρέλια-Simpson.
Εκεί μας υποδέχεται η Αmanda, μια Αγγλίδα-ξωτικό, που έχει υλοποιήσει το όνειρό της στο νησί όπου βρίσκεται στη μέση του Αιγαίου Πελάγους. Μαζί με το σύζυγό της έχουν στήσει μια φάρμα και εκτρέφουν τα περιλάλητα μικρόσωμα σκυριανά άλογα. Μας ξεναγεί ακάματη στο κτήμα και είναι άξιο λόγου σημείο επίσκεψης για όποιον βρεθεί στο νησί.
Επόμενος σταθμός η Ατσίτσα –ακόμη δεν έχω ανακαλύψει την ετυμολογία της λέξης– και το εργαστήρι καλλιτεχνικής βιβλιοδεσίας με το ζωγράφο-βιβλιοδέτη κ. Νίκο Νίκα. Βρισκόμαστε στο βόρειο κομμάτι της Σκύρου που είναι κατάφυτο από πεύκα και περιβρέχεται από πρασινογάλαζα νερά. Η θάλασσα με καλεί αποκάτω και ομολογουμένως κάνω κοπάνα από το μάθημα που γίνεται σε ειδυλλιακό χώρο. Βουτάμε στα κρυστάλλινα νερά που τα σκιάζουν τα πεύκα και τα τραγουδούν οι τζίτζικες με την bookcrosser Αγγελική –ελπίζω να μην κάνω λάθος το όνομα, γιατί άλλα συγκρατώ απ’ τους ανθρώπους– και κολυμπάμε ευτυχισμένες. Και να σου σε λίγο η Αγγέλα με τον Αλέξη, να και η Νοέλ –πόσο χαίρομαι που σας γνώρισα, ομορφιές μου. Κατεβαίνουν και άλλοι σταδιακά. Όλοι απολαμβάνουμε αυτή τη γωνιά του Αιγαίου, σαν παλιοί γνώριμοι, γιατί γνώριμοι είμαστε, αφού μας ενώνουν η αγάπη για τα βιβλία και τη φύση.
Στην ταβέρνα «Άγιος Πέτρος» χαιρόμαστε άλλες αισθήσεις. Η νοστιμιά των υπέροχων πιάτων που μας σερβίρουν είναι αντάξια του ειδυλλιακού περιβάλλοντος. Γνωριζόμαστε με την οικογένεια bookcrossers από Κρήτη, τον Γιάννη Ρουμπάκη, που φωτογραφίζει διαρκώς, και τις δύο ωραίες γυναίκες που συνοδεύει, τη σύζυγο και την κόρη τους.
Οι bookcrossers, με επικεφαλής πάντα τον Karjim, σε μεγάλα κέφια, τραγουδούν, χορεύουν, φωτογραφίζουν και φωτογραφίζονται.
Το βραδάκι μάς βρίσκει στο δημοτικό σχολείο τη Σκύρου. Στο προαύλιο του σχολείου έχει στηθεί το σκηνικό της πρεμιέρας του θεατρικού έργου του Δημήτρη Αλεξίου «Άσε κάτω το βιβλίο» από το θίασο «Ζω» σε σκηνοθεσία του Γιώργου Κρασαδάκη. Είναι αξιοσημείωτο ότι το έργο γράφτηκε από τον Karjim στα πλαίσια του συνεδρίου bookcrossing και είναι ακόμη μία απόδειξη της εξαιρετικής προετοιμασίας του όλου εγχειρήματος. Οι σύνεδροι παραδίδουν τα παιδικά τους βιβλία ως αντίτιμο της εισόδου τους στην παράσταση και το έργο αρχίζει. Πρόκειται για μια σύγχρονη σάτιρα του νεοελληνικού βίου που εκτυλίσσεται σε εικόνες, με δράση, χιούμορ και ανατροπές. Ο ρυθμός καταιγιστικός και οι έξυπνες ατάκες μάς κάνουν να γελάσουμε επανειλημμένως. Ένα άρτιο θεατρικό έργο και μια αξιόλογη χειροποίητη παράσταση που «μυρίζει» μόχθο και μεράκι. Συγχαρητήρια σε όλους τους συντελεστές.
Επόμενος μεταμεσονύχτιος προορισμός το «Juicy beach bar» στην παραλία Μαγαζιά.
Το μισοφέγγαρο, που ξεπροβάλλει από τα σκοτεινά νερά, έχει το χρώμα της σκουριάς. Μαζί με τους Νοέλ, Αγγέλα, Αλέξη και Γιάννη, απολαμβάνουμε το θέαμα στο μπαρ που έχει γεμίσει από τους bookcrossers.
Ο Karjam έχει υποσχεθεί δρώμενο-έκπληξη εκείνο το βράδυ, και τα προσωπικά χειρόγραφα κείμενα που έχει παραγγείλει στους συνέδρους από το μεσημέρι, σφραγίζονται σε γυάλινα μπουκαλάκια και ταξιδεύουν στα νερά του Αιγαίου, ως συμβολική κίνηση του ταξιδιού του γραπτού λόγου σε κάθε γωνιά της γης. Η Κλειώ και η Αθηνά καταφτάνουν από τη συναυλία των Χαίνηδων, η Victoria με τη Βάσω δίπλα μας, και όλες μαζί χορεύουμε μαζί με τους bookcrossers γύρω από μια κανάτα με ποτό καρπούζι και πολύχρωμα καλαμάκια που μας κερνά ο Γιάννης Β.
Καληνύχτα!

Κυριακή 30 Ιουνίου
Μένουμε με τον Γιάννη στο Skyros Palace, στην τοποθεσία Γυρίσματα. Όπως διάβασα στο μυθιστόρημα του Δημήτρη, ονομάζεται έτσι από τα γυρίσματα του καιρού. Όντως ο άνεμος έχει αλλάξει από το χάραμα και φυσά βορειοανατολικά. Η θάλασσα έχει φουρτουνιάσει σ’ αυτή την πλευρά του νησιού και καθώς περπατάμε προς τη στάση που μας παραλαμβάνει καθημερινά το πούλμαν χαιρετάμε το μικρόσωμο αλογάκι που στέκεται φρουρός στον περίβολο του ξενοδοχείου και μαζεύω ένα μπουκέτο μωβ αμάραντων, ανθέων που δεν μαραίνονται ποτέ και παραμένει σημείο αναφοράς στο βαζάκι της κουζίνας μου από το ταξίδι στη Σκύρο.
Το σημερινό πρόγραμμα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων περιήγηση στη Χώρα. Ανεβαίνουμε τα πλακόστρωτα καλντερίμια, ανάμεσα από παραδοσιακά σπίτια και καλαίσθητα μαγαζιά.  Καταλήγουμε στην επίσημη ζώνη απελευθέρωσης των βιβλίων στο καφέ μπαρ «Οινώ». Οι bookcrossers, αθόρυβα και συντονισμένα, στολίζουν κάθε γωνιά της Χώρας από τα 1.000τόσα βιβλία που συγκεντρώθηκαν στο Συνέδριο. Η όλη διαδικασία μοιάζει με ιεροτελεστία. Βιβλία, εκτεθειμένα σε πεζούλια, εσοχές, αυλές, κρύπτες, περιμένουν ελεύθερα τους αναγνώστες-παραλήπτες τους. Πρωτόγνωρη εμπειρία για μένα που κοντοστέκομαι συχνά να αναγνωρίσω τίτλους και συγγραφείς. Σκέφτομαι ότι οι Σκυριανοί και οι τουρίστες είναι πολύ τυχεροί φέτος το καλοκαίρι με τόσο πνευματικό πλούτο.
Η λαογράφος κα Όλγα Ζαχαράκη μάς περιγράφει τα στοιχεία αρχιτεκτονικής του σκυριανού σπιτιού, τα ήθη και τα έθιμα του τόπου και η αρχαιολογόγος Εύη Ντάφη, η StrangeEmily, δηλαδή –bookcrossers οικογενειακώς, με τη μικρή Δήμητρα να ακολουθεί σαν μασκώτ όλες τις εκδηλώσεις– μάς μιλάει για το ιστορικό κομμάτι του νησιού.
Διασχίζουμε κάτω απ’ τη σκιά του επιβλητικού κάστρου στην κορυφή του βράχου της Χώρας δαιδαλώδη σοκάκια με πανάρχαιους ναούς, μικρές πλατείες με σπίτια-κομψοτεχνήματα και τα λαξευτά –πολλά– σκαλοπάτια μάς οδηγούν στην πλατεία Μπρουκ, την πλατεία της αιώνιας ποίησης, με συγκλονιστική θέα προς το Αιγαίο.
Ο αέρας μάς παίρνει και μας σηκώνει, αλλά υπάρχει απίστευτη θετική ενέργεια. Η ακούραστη  Cardilian μάς περιμένει για δροσιστικό κέρασμα εκεί με το γραφικό ποδήλατο του περιλάλητου παγωτού της Φαλταΐνας.
Φωτογραφιζόμαστε ομαδικά γύρω από το άγαλμα του Ρούπερτ Μπρουκ (1887-1915), του φιλέλληνα άγγλου ποιητή που τάφηκε εκεί, μετά από σύντομη ασθένεια, καθώς ταξίδευε για να συμμετάσχει στην εκστρατεία των Δαρδανελίων.  Το άγαλμα υπέστη για λίγο αισθητική παρέμβαση. Ανάμεσα στα δάκτυλά του τοποθετήθηκε ανοικτό βιβλίο  από τους πολυμήχανους bookcrossers. Μετά τη φωτογράφιση πήρα ένα δωράκι από την ευαίσθητη κυρία bookcrosser, για λόγους που γνωρίζουμε μόνο οι δυο μας.
Δίπλα στην πλατεία, το αρχαιολογικό μουσείο του νησιού και το μουσείο Μάνου και Αναστασίας Φαρλάιτς που επισκεπτόμαστε. Πρόκειται για ένα από τα πρώτα τοπικά ιστορικά και λαογραφικά μουσεία της Ελλάδας και ιδρύθηκε το 1964 από τον Μάνο Φαρλάιτς. Η ξεναγός του μουσείου μάς πληροφορεί ότι ο κύριος Μάνος πέθανε αναπάντεχα πρόσφατα και ότι η σύζυγός του, η υπέροχη κυρία Αναστασία, με το αυστηρό θλιμμένο πρόσωπο, συνεχίζει με προσωπικό μόχθο, μαζί με μια ομάδα άξιων συνεργατών, το πολιτιστικό έργο του μουσείου. Στον περίβολο του μουσείου θα διεξαχθεί και η συζήτηση ημών των καλεσμένων με τη δημοσιογράφο Νανά Ζησίου που τη συναντώ καθώς βγαίνω, ανεμοδαρμένη και φορτωμένη με τα σκηνικά αντικείμενα της εκδήλωσης. Ανταλλάσσουμε τις ανησυχίες μας για τον καιρό, αλλά παραμένουμε αισιόδοξες.
Η ομάδα καταλήγει στα Γυρίσματα στην ταβέρνα του Στέλιου. Ο Karjim έχει φροντίσει και για αστακομακαρονάδες. Τους κοιτάζω με την Cardilian του, την Ήλια και την Αντιγόνη και τους θαυμάζω. Είναι τόσο μαζί και τόσο κοντά μας.
Στο τραπέζι απολαμβάνουμε συζητήσεις και γεύσεις και αισθάνομαι ότι γύρω μου είναι όλοι ενθουσιασμένοι.
Το απόγευμα στο μουσείο μάς περιμένει μια δυσάρεστη έκπληξη. Ο άνεμος έχει δυναμώσει και είναι τεχνικά αδύνατον να διεξαχθεί η εκδήλωση στον καθορισμένο εξωτερικό χώρο. Εναλλακτική λύση το μπαλκόνι του μουσείου και έχει ήδη μεταφερθεί εκεί. Η Νανά έχει στήσει ένα υπέροχο σκηνικό, αλλά οι σύνεδροι και οι επισκέπτες θα μας παρακολουθούν μόνο ακουστικά, γιατί δεν υπάρχει οπτική πρόσβαση από τον εσωτερικό χώρο που θα κάθονται.
Προσπερνάμε το εμπόδιο και παρατηρώ ότι για μια ακόμη φορά όλα έχουν προσεχτεί μέχρι τελευταίας λεπτομέρειας. Δύο ντόπια κορίτσια μάς καλωσορίζουν με τοπικές ενδυμασίες. Ο μπουφές έχει στηθεί με τις παραδοσιακές τηγανίτες, που έχουν ετοιμάσει η μαμά, η Cardilian και ο Karjim, τη ρακή, το κρασί.
Παίρνουμε τις θέσεις μας η Νοέλ, η Αγγέλα, η Victoria και εγώ στο μπαλκόνι με τη συγκλονιστική θέα προς το Αιγαίο. Γυναίκα-Θάλασσα-Λογοτεχνία το θέμα του συνεδρίου και η τραγουδοποιός Μαριάννα Χριστοδούλου –την είχα πρωτογνωρίσει κοριτσάκι, πριν είκοσι χρόνια σχεδόν–, που έχει συνθέσει μελωδίες και διαβάζει απόσπασμα από το έργο μας, δημιουργεί εντυπωσιακό ξεκίνημα. Απέναντι, η Νανά με την αισθαντική φωνή  μάς θέτει ερωτήσεις και ερωτήματα. Δεν ξέρω πόσο γόνιμη ήταν η συζήτησή μας, αλλά όταν στρέφομαι πίσω μου και φωτογραφίζω με το βλέμμα  τα παράλια φωτισμένα από το λυκόφως και αρχίζω να απαγγέλλω τη «Μαρίνα των βράχων» του Οδυσσέα Ελύτη, μετουσιώνομαι σε Γυναίκα-Θάλασσα-Λογοτεχνία.
Το πάρτυ του αποχαιρετισμού στο «Οινώ» μάς βρίσκει να χορεύουμε ξέφρενα στο φιλόξενο καφέ μπαρ. Παράλληλα, σκέφτομαι πόσο αυτή η γιορτή του βιβλίου ενώνει ανθρώπους από διάφορες γωνιές της Ελλάδας με κοινό στόχο την απελευθέρωση των βιβλίων. Αισθάνομαι τυχερή που το παρθενικό ταξίδι μου στον κόσμο του bookcrossing ξεκίνησε από τη Σκύρο και με τόσο καλή παρέα.
«Αντισταθείτε!» έφερε τίτλο το ποίημα της Αναστασίας Φαρλάιτς που διάβασα στο μουσείο της. Ναι! Το bookcrossing είναι μορφή αντίστασης στους δυσοίωνους καιρούς που ζούμε.
Σας ευχαριστώ από καρδιάς όλους εσάς που με μυήσατε στον κόσμο σας και με κάνατε κοινωνό της ιδεολογίας σας.

Δευτέρα 1 Ιουλίου
Ο Δημήτρης βρίσκεται στο ξενοδοχείο μας στις 7 το πρωί για να μας παραλάβει και να μας κατευοδώσει. Πόσο φιλόξενος μπορεί να είναι ο άνθρωπος! Ο Δημήτρης λοιπόν έχει ξεπεράσει το όριο, γι’ αυτό έχει πάρει ξεχωριστή θέση στην καρδιά μου.
Ο «Αχιλλέας» μάς περιμένει στο λιμάνι του και η γνωστή παρέα συνταξιδεύει στο ταξίδι της επιστροφής. Αράζουμε νυσταγμένες στο σαλόνι με την αξιολάτρευτη Νοέλ που κερνά καφέδες και τοστ. Στο πηγαδάκι συμπληρώνονται ο Γιάννης, ο Αλέξης, η Αγγέλα, η Victoria και η Βάσω  και ανταλλάσσουμε βιβλία μας, τηλέφωνα και διευθύνσεις.
Νομίζω ότι έγραψα πολλά και πρέπει να βάλω τελεία. Αλλά πριν κλείσω, θέλω να ευχαριστήσω, μια ακόμη φορά, τη φιλοξενία, την εμπειρία, την ομοψυχία, τη φιλία, την οικογένεια, την απελευθέρωση βιβλίων, τη Σκύρο. Όλα αυτά τυγχάνουν γένους θηλυκού, όπως η θάλασσα, η γυναίκα, η λογοτεχνία αλλά και η μαγεία που βίωσα.
Ευχαριστώ!

Τρίτη 11 Ιουνίου 2013

8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Bookcrossing – Σκύρος 28-30/6/2013

Στις 11 Φεβρουαρίου έλαβα ένα email από έναν άγνωστο αποστολέα ονόματι Δημήτρη Αλεξίου. Με πληροφορούσε ότι ήταν δικηγόρος, συγγραφέας τριών μυθιστορημάτων και ως αναγνώστης, βιβλιόφιλος και κοινωνικά ενεργός, συνειδητοποιημένος Bookcrosser. Επίσης με ενημέρωνε τι είναι το bookcrossing, απόσπασμα που σας παραθέτω:
«Είναι μία διαδικτυακή παγκόσμια κοινότητα βιβλιόφιλων που πιστεύει στη μετά-ανάγνωσιν ζωή των βιβλίων. Βασικός σκοπός των bookcrossers είναι να μην παραμένουν βιβλία να σκονίζονται στα ράφια των βιβλιοθηκών, αλλά να προσπαθούν να εκπληρώσουν εκ νέου το σκοπό τους: Να βρουν νέους αναγνώστες και να διαβαστούν ξανά. Το site της κοινότητας αποτελεί μία βάση ηλεκτρονικής καταγραφής των βιβλίων τα οποία "απελευθερώνουμε" δωρεάν σε δημόσιους χώρους και περιμένουμε με αγωνία να παρακολουθήσουμε το ταξίδι τους και τις εμπειρίες των τυχαίων αναγνωστών που θα τα βρουν μαζί τους.
Σαν δράση υπάρχει σε πάνω από 130 χώρες σε όλον τον κόσμο και στην Ελλάδα έχει πάνω από 7000 εγγεγραμμένα μέλη εκ των οποίων περίπου 200 ιδιαιτέρως ενεργά που συμμετέχουμε σε συναντήσεις, εκδηλώσεις, συνέδρια κλπ. Το πρώτο μέλος στην Ελλάδα υπήρξε πολύ νωρίς, το 2002 (το 2001 δημιουργήθηκε η ιστοσελίδα στην Αμερική) και ήδη από το 2005 έχει καθιερωθεί το ετήσιο Συνέδριο που γίνεται κάθε χρόνο σε διαφορετική πόλη της Ελλάδας συγκεντρώνοντας τα περισσότερα ενεργά μέλη της ελληνικής κοινότητας. Συνέδρια έχουν γίνει στην Θεσσαλονίκη (2 φορές) , Αθήνα, Χανιά, Λάρισα, Λιβαδειά, Βόλο».
Ο κύριος Αλεξίου, που έγινε Δημήτρης στη συνέχεια, έχει εγκατασταθεί μόνιμα με την οικογένειά του στον τόπο καταγωγής του, τη Σκύρο. Με την αγάπη που τον χαρακτηρίζει απέναντι στο βιβλίο και το θεσμό ανέλαβε με φίλους και bookcrossers να διεξαγάγουν στο νησί το 8ο Συνέδριο.
Θέμα του Συνεδρίου το τρίπτυχο Θάλασσα - Γυναίκα - Λογοτεχνία. Οπότε καταλαβαίνετε τη χαρά μου, όταν μου πρότεινε να συμμετέχω ως επίσημη καλεσμένη, ανάμεσα σε τέσσερις εκλεκτές γυναίκες συγγραφείς, τις Ιφιγένεια Θεοδώρου, Αγγέλα Καστρινάκη, Νοέλ Μπάξερ και Victoria Hislop.
Ευχαριστώ από καρδιάς τον Δημήτρη Αλεξίου που μου έδωσε την ευκαιρία να ταξιδέψω με το βιβλίο μου «Τρεις ωκεανοί και μια θάλασσα» στον δικό του προορισμό και να του εκφράσω το θαυμασμό μου για το πάθος του απέναντι στα ιδανικά του.

Σας παραθέτω το δελτίο Τύπου του Συνεδρίου.


Το 8ο Πανελλήνιο Συνέδριο Bookcrossing ακολουθεί τη βιβλιογοργονίτσα Ανεμόεσσα στο όμορφο νησί της Σκύρου το τριήμερο 28, 29 και 30 Ιουνίου 2013. Παρέα με πάνω από 100 βιβλιόφιλους από όλη την Ελλάδα, πάνω από 700 βιβλία που ετοιμάζονται να ταξιδέψουν ελεύθερα για να γνωρίσουν καινούργιους αναγνώστες, με γνωστούς συγγραφείς και ανθρώπους των γραμμάτων θα περάσουμε ένα μοναδικό τριήμερο, διασκέδασης και βιβλιοφιλίας.

Εργαστήρια βιβλιοδεσίας και δημιουργικής γραφής, γνωριμία με το νησί και την ιστορία του, γνωριμία με το Σκυριανό αλογάκι, θεατρική παράσταση, εκδήλωση λόγου και μουσικής, beach party και ομαδικές απελευθερώσεις βιβλίων είναι κάποιες από τις εκδηλώσεις του τριημέρου στις οποίες θα πάρουν μέρος οι Σύνεδροι, που θα λάβουν και δωρεάν βιβλία προσφορά 25 εκδοτικών Οίκων και πολλά δώρα στις goodie bags.

Σε συνεργασία με τον πολιτιστικό φορέα ΠΕΑΠ Δήμου Σκύρου θα διεξαχθούν και δύο εκδηλώσεις ανοιχτές για το κοινό:
Σάββατο 29 και Κυριακή 30 Ιουνίου 2013 στο θέατρο Δημοτικού Σχολείου Σκύρου, η θεατρική ομάδα «Ζω» του Δήμου Ζωγράφου θα παρουσιάσει τη θεατρική κωμωδία του Δημήτρη Αλεξίου «Άσε κάτω το βιβλίο!» σε σκηνοθεσία Γιώργου Κρασαδάκη.
Την Κυριακή 30 Ιουνίου 2013 στο Μουσείο Μάνου και Αναστασίας Φαλτάιτς θα γίνει εκδήλωση λόγου και μουσικής με θέμα : «Θάλασσα – Γυναίκα –Λογοτεχνία». Συζητούν οι επίσημες καλεσμένες συγγραφείς του Συνεδρίου μας κυρίες: Έφη Βενιανάκη, Ιφιγένεια Θεοδώρου, Αγγέλα Καστρινάκη, Νοέλ Μπάξερ και Victoria Hislop. Συντονίζει η Νανά Ζησίου.

Περισσότερες πληροφορίες για το Συνέδριο:

https://www.facebook.com/8thGreekBookcrossingConventionSkyros2013

Δευτέρα 20 Μαΐου 2013

Η ΘΕΑΤΡΙΚΗ «ΚΡΑΥΓΗ» ΜΟΥ

Η «ΚΡΑΥΓΗ» μου είναι το πρώτο μου θεατρικό κείμενο· ο μονόλογος μιας «στοιχειωμένης» γυναίκας που συνομιλεί με το φάντασμα της χαμένης της μητέρας, του χαμένου της γιου, του χαμένου της έρωτα. Το ξεγύμνωμα μιας γυναικείας ψυχής μέσα από τους τρεις ρόλους της ζωής της, ως κόρης, ερωμένης και μάνας μαζί, που καταλήγει να μετουσιωθεί σε κραυγή ζωής και θανάτου.
Έχω την ευτυχία να ερμηνεύω αυτόν το ρόλο επί σκηνής, σκηνοθετημένο από τη Μαρία Κυριάκη. Η παράσταση, μαζί με το μονόπρακτο του Γιάννη Σολδάτου ΜΑΡΙΑ, ΟΠΩΣ Η ΠΑΝΑΓΙΑ, θα παίζεται για πέντε παραστάσεις στο Θέατρο ΕΜΠΡΟΣ (Ρήγα Παλαμήδου 2 και Σαρρή, Ψυρρή) από σήμερα Δευτέρα 20 Μαΐου μέχρι και την Παρασκευή 24 Μαΐου, στις 9.15 μ.μ. με ελεύθερη είσοδο γιατί είναι αυτοδιαχειριζόμενο θέατρο. Θα χαρώ να σας δω εκεί.