Τρίτη 30 Νοεμβρίου 2010

Αποχαιρετώντας έναν ακόμη γενέθλιο μήνα

Ο Νοέμβριος είναι ο ενδέκατος μήνας του χρόνου κατά το Γρηγοριανό ημερολόγιο και ο τελευταίος του φθινοπώρου. Πήρε το όνομά του από τη λατινική λέξη novem που σημαίνει εννέα, γιατί ήταν ο ένατος μήνας του αρχαίου ρωμαϊκού δεκάμηνου ημερολογίου.
Ο Νοέμβριος είναι ο μήνας των βροχών, της σποράς, της συλλογής των ελιών, της μικρής μέρας και της μεγάλης νύχτας, του ξελακκώματος των αμπελιών, της δοκιμής του νέου κρασιού, της μεταφοράς των κυψελών στις χειμερινές τους θέσεις, ο μήνας που η Δήμητρα αποχαιρετά την κόρη της Περσεφόνη και η γη πέφτει σε χειμερία νάρκη μέχρι την εαρινή της αναγέννηση.
Η 11η Νοεμβρίου είχε ιδιαίτερη σημασία για τους γεωργούς. Ήταν η ημέρα που έκαναν μελλοντικές μετεωρολογικές προγνώσεις, αναλόγως τον καιρό που επικρατούσε τη συγκεκριμένη ημέρα.
11 Νοεμβρίου γεννήθηκα κι εγώ. Ήταν μια μέρα λίγο βροχερή, λίγο ηλιόλουστη. Είχε ανατείλει η πανσέληνος εκείνη την ανοιξιάτικη νύχτα, στο άλλο ημισφαίριο της γης όπου γεννήθηκα, και από τότε η ζωή μου πότε νεφελώδης, πότε ηλιόλουστη, πότε σκοτεινή και πότε φεγγαρόλουστη.

Κυριακή 24 Οκτωβρίου 2010

Ταξίδι στην ψυχή του ποιητή

Ένα εξάχρονο αγόρι ζει, σε απόμερη ορεινή περιοχή της Ανατολίας, με τους γονείς του.
Παρατηρεί, με διεσταλμένες κόρες, αμίλητο, όλα όσα συμβαίνουν γύρω του.
Στο σχολείο, θεατής των μαθημάτων, δυσκολεύεται να εκφραστεί όπως οι υπόλοιποι συμμαθητές του. Στο σπίτι, παρατηρητής των δρώμενων, μιλά ψιθυριστά. Στη φύση μοιάζει να βρίσκεται στο φυσικό του περιβάλλον. Στη μαγική παρθένα γη. Ακολουθεί τον μελισσοκόμο πατέρα του στη διαδικασία συλλογής μελιού.
Οι φυσικοί ήχοι συνθέτουν τη μουσική του· οι σκιές των δένδρων, οι κυματισμοί του νερού και της χλόης δημιουργούν τους πίνακές του· το όνειρο και η φαντασία του πλέκουν το παραμύθι του. Το αγόρι είναι «προσβλημένο» από την αρρώστια της ποιητικής σκέψης.
Ο Τούρκος σκηνοθέτης Σεμίχ Καπλάνογλου σκηνοθέτησε μια ταινία λυρικής πνοής, και μέσα από τα μάτια του μικρού Γιουσούφ μάς βυθίζει με το έργο του σε ένα ολόγλυκο όνειρο, που στάζει μέλι.
Μέλι
αποκαλεί και την ταινία του ο σκηνοθέτης και μας αποδεικνύει ότι ένα έργο τέχνης μπορεί να είναι η κυψέλη της ψυχής του δημιουργού.

Τρίτη 24 Αυγούστου 2010

Κάτω απ' τη μαγεία της αυγουστιάτικης πανσέληνου

Φέτος το καλοκαίρι, λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων και διακοπών, ταξίδεψα σε τόπους καταγωγής και άγνωστες γωνιές της Ελλάδας.
Στην πρασινογάλαζη Λευκάδα. Από το κατάφυτο χωριό που μέναμε, κρυμμένο στις ελιές και τα κυπαρίσσια μέχρι τα κρυστάλλινα νερά του Ιονίου Πελάγους.
Διασχίσαμε το δυτικό κομμάτι της Πελοπονήσσου, ανάμεσα από φιλόξενα χωριά, δαντελωμένα από τις ακτές της και το καμένο δάσος του Καϊάφα, φτάσαμε στα κάστρα της Μεθώνης και της Κορώνης, πέτρινοι φρουροί του πολιτισμού μας· ανεβήκαμε τον μυθικό Ταϋγετο για να καταλήξουμε στη βυζαντινή νεκρή πολιτεία του Μυστρά.
Πλεύσαμε προς την Κρήτη. Η ωραία μεγαλόνησος, με τις αντιφάσεις της, συνδυάζει τον πανάρχαιο πολιτισμό με τον σύγχρονο τουρισμό. Τα Μάλια, τουριστικό θέρετρο, στηρίζουν πολιτιστικές εκδηλώσεις στο Κράσι, τόπο παραθερισμού του «παππού» Ν. Καζαντζάκη, φέτος αφιερωμένο σε κομμάτι έργου του σπουδαίου σκηνοθέτη Θ. Αγγελόπουλου.
Καταλήξαμε στη Λέσβο. Από την αρχοντική Μυτιλήνη διασχίσαμε το νησί, μισό πράσινο, μισό βραχώδες. Οι αντιφάσεις αυτής της χώρας χαρακτηριστικές ακόμη και στη γεωλογία της.
Φτάσαμε στη Σκάλα Ερεσού. Αυτό το καλοκαίρι ο πολιτισμός ταξίδευε και στο Βόρειο Αιγαίο.
Ο φιλόξενος τόπος με τις ταβερνούλες και τα οικογενειακά δωμάτια προς ενοικίαση, τα γκριζομπλέ πεντακάθαρα νερά και τον απόηχο της λυρικής ποίησης της Σαπφώς, μας υποδέχτηκε για την παρουσίαση έξι θεατρικών έργων με θέμα το νησί, στην αυλή ενός πέτρινου παλιού σχολείου, με προσηλωμένο κοινό σαν σε εκκλησία στο κατάμεστο προαύλιο, το ασέληνο βράδυ του Αυγούστου.
Το τέλος του ταξιδιού μάς βρήκε στη νότια Εύβοια, στο χωριό Στύρα. Ο άλλος τόπος καταγωγής μου εκτός από την Κρήτη. Ό,τι και αν γράψω για το λίκνο της νεανικής μου ξενοιασιάς, θα σκιαστεί από τη στάχτη της φωτιάς που πυροδότησε κάποιο δολοφονικό χέρι με το φύσημα του πρώτου μελτεμιού.
Όπου και να ταξιδέψω η Ελλάδα με εκπλήσσει.
Ας προφυλάξουμε αυτό το υπέροχο κομμάτι γης που μας έτυχε να ζούμε.
Η ομορφιά της είναι ακόμη απερίγραπτη – παρόλες τις προσπάθειες άλωσής της.
Κρατώ σαν καλοκαιρινή ανάμνηση τη φράση του γέροντα νησιώτη, που κτύπησε τη μαγκούρα του στο πλακόστρωτο μετά το θεατρικό αναλόγιο, και βροντοφώναξε:
«Αυτό που είδα απόψε ήταν μαγεία».

ΥΓ. Η ωραία κυρία Αγγέλα Σωτηρίου, ψυχή των εκδόσεων Ψυχογιός, γέννησε σήμερα το μεσημέρι, 24 Αυγούστου, το γιο-άγγελό της. Κάθε καλό να τους συντροφεύει.

Κυριακή 13 Ιουνίου 2010

Ραντεβού στο Πασαλιμάνι

Οι Εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ στην 24η Έκθεση Βιβλίου,
στο Πασαλιμάνι

11-27 Ιουνίου 2010
Ώρες λειτουργίας: 19:00-23:00

Σας περιμένουμε
στο περίπτερο των Εκδόσεων ΨΥΧΟΓΙΟΣ (αρ. 19, 20, 21)
για να γνωρίσετε τους αγαπημένους σας συγγραφείς
και να επιλέξετε τα αγαπημένα σας βιβλία.


Θα βρίσκομαι κι εγώ εκεί, στο περίπτερο των εκδόσεων Ψυχογιός, σ' αυτό το όμορφο κομμάτι του Πειραιά, πλάι στο κύμα, την Τρίτη 15 Ιουνίου από τις 8 έως τις 10 το βράδυ. Εάν θέλετε να γνωριστούμε και να μιλήσουμε για βιβλία με ταξίδια επαναπατρισμού και αυτογνωσίας, μέσα από τους Ωκεανούς και τις Θάλασσες της ζωής μας, θα χαρώ πολύ να σας συναντήσω.


Τετάρτη 19 Μαΐου 2010

Οι «συμμαθητές» μου ή οι γεννημένοι τη δεκαετία του έρωτα και της επανάστασης

Πριν λίγες ημέρες έλαβα ένα mail με θέμα:
REUNION 2010 ΛΥΚΕΙΟ ΠΑΛΑΙΟΥ ΨΥΧΙΚΟΥ ΤΑΞΗ 1980 . 30 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ.
Τα συναισθήματα της παρέας των διοργανωτών-ηθικών αυτουργών
και οι απαντήσεις των συμμαθητών που δήλωναν «παρών»,
με κατέκλυσαν:
ενθουσιασμός, προσμονή, χαρά, διάθεση 18χρονων
που οργανώνουν «κοπάνα» καλοκαιρινό Σάββατο βράδυ.
Εμείς, τα «παιδιά» (της nouvelle vague) της δεκαετίας του '60,
χωρίς βιώματα εθνικών πολέμων και εξεγέρσεων, χωρίς θυσίες και ηρωισμούς,
ζήσαμε μια παρατεταμένη εφηβεία που τώρα ωριμάζει και αποδίδει σε πολλούς τομείς.
Ίσως φταίει ότι γεννηθήκαμε πάνω στην άνθηση της ροκ μουσικής,
στη γενιά των λουλουδιών, στην πρώτη ανθρώπινη επίσκεψη στο φεγγάρι,
στο Μάη του ’68, στο πραξικόπημα των συνταγματαρχών,
και άλλων σημαντικών ιστορικών γεγονότων –
στη γενιά της ειρήνης και του ένοπλου αγώνα –
στη γενιά εντέλει του έρωτα και της επανάστασης.
Και να ’μαστε τώρα·
ούτε νέοι ούτε γέροι,
αρκετά ώριμοι όμως πλέον,
που ξαναβρισκόμαστε με τις ρυτίδες μας και τις εμπειρίες μας,
αλλά με τη διάθεση και το κέφι τελειόφοιτων
που ετοιμάζονται για την πενταήμερη εκδρομή στη Ρόδο (θυμάστε;).
Ανυπομονώ να σας ξαναδώ «συμμαθητές» μου
και μην ξεχάσετε: να βάλετε κατάλληλα παπούτσια για χορό.

Σάββατο 8 Μαΐου 2010

Οι ήσυχες σκέψεις ενός ανήσυχου μυαλού

Στην πλατεία, μελίσσι η ανθρώπινη παρουσία· περαστικοί, υγιείς, ασθενείς, ανήσυχοι, χαλαροί, μοναχικοί, παρέες διασταυρώνονται στο δεκάστρατο.
Το φως της δύσης διαθλάται σ΄έναν ορίζοντα που σκιάζεται από γερασμένα κτίσματα, ετοιμοπόλεμους ένστολους, αποδοχή και διαφωνία των οικονομικών μέτρων, το πένθος της απώλειας των αθώων πρόσφατα, τη ρουτίνα της καθημερινότητας και την αταβιστική μνήμη της μυρωδιάς της άνοιξης.
Η έννοια της φύσης στα κύτταρά μας όπως και της τέχνης άλλωστε.
Η μελωδία δίπλα μου από έντεχνους μουσικούς.
Ο κινηματογράφος απέναντι με τη σινεφιλική παράδοση.
Οι λέξεις από την ποιητική συλλογή που με συντροφεύει.
Η έκθεση ζωγραφικής που παρευρέθηκα πρόσφατα.
Η παράσταση χτες καταβύθιση στον αισθητό κόσμο.
Η χορογραφία που επαναλαμβάνεται στα όνειρά μου.
Η τέχνη ως καθαρτήρια διαδικασία.
Η τέχνη ως ιστός προστασίας, αντίστασης, εξέλιξης.
Η τέχνη ως παρηγοριά-παραμυθία στη ζωή μας.

Δευτέρα 3 Μαΐου 2010

Floral όπως ανθισμένο

Τη Δευτέρα στις 19 Απριλίου, με ένα χαμόγελο στο μέρος της καρδιάς, πήγα να υποδεχτώ τον κόσμο που ήρθε για να μοιραστεί μαζί μου τη χαρά της πρώτης παρουσίασης του βιβλίου μου στον φιλόξενο χώρο του FLORAL.
Ό,τι και να πω είναι λίγο. Μια βραδιά γεμάτη από θετική ενέργεια, καλούς φίλους και ταξιδιάρικη διάθεση.
Θέλω να ευχαριστήσω όλους όσοι ήσαστε εκεί: συγγενείς, φίλοι, γνωστοί και άγνωστοι, που ταξιδέψατε μαζί μου σε Τρεις ωκεανούς και μια θάλασσα.
Τους ομιλητές μου, κ. Κώστα Μουρσελά και κ. Ανδρέα Μήτσου για τις αναλυτικές, εποικοδομητικές εισηγήσεις τους, και τη Μαρία Κυριάκη για τα καλά της λόγια και το αισθαντικό της διάβασμα.
Τον σκηνοθέτη και συγγραφέα κ. Γιώργο Μιχαηλίδη για την ανατρεπτική του παρέμβαση.
Επίσης την υπεύθυνη δημοσίων σχέσεων των εκδόσεων Ψυχογιός κ. Πόπη Γαλάτουλα για την πολύτιμη παρουσία της, τον κ. Χάρη Ψυχογιό για την τιμή που μου έκανε, και την Ευδοξία Μπινοπούλου, που με τόση αγάπη επιμελήθηκε το βιβλίο μου, για την ευχάριστη έκπληξη που μου επεφύλαξε.
Σας ευχαριστώ πολύ όλους που ανθίσατε εκείνη την ημέρα τον κήπο της ζωής μου.

Τρίτη 13 Απριλίου 2010

Το πρώτο μου blog, το πρώτο μου βιβλίο, η πρώτη μου παρουσίαση

Πρωτόγνωρα όλα – μου δημιουργούν το ανάλογο δέος και ενθουσιασμό.
Το blog
Το ηλεκτρονικό ημερολόγιο, όπως το αποκαλώ, που ακόμα δεν έχω εξοικειωθεί αρκετά, με έχει φέρει κοντά σε αναγνώστες και συγγραφείς. Σας έχω προσεγγίσει από τις ιστοσελίδες σας, ιδιαίτερα εσάς κορίτσια-κυρίες συγγραφείς. Σχεδόν οι σελίδες σας, καθρέφτης της προσωπικότητάς σας. Θαύμασα τα προσεγμένα σας blog, τα καλογραμμένα σας εγκάρδια κείμενα, τη συντροφικότητα που έχετε αναπτύξει μεταξύ σας και την αλληλοϋποστήριξη. Το βρίσκω υπέροχο αυτό στο γυναικείο σύμπαν των εκδόσεων Ψυχογιός, που θα ήθελα να ευχαριστήσω δημοσίως για την εμπιστοσύνη και τη στήριξη που μας προσφέρουν.
Tο βιβλίο
Με τη χαρά και τη λαχτάρα που ένιωσα όταν έφερα στον κόσμο τα παιδιά μου, φοιτητές της Φιλοσοφικής πια, κράτησα στα χέρια μου το πρώτο αντίτυπο του βιβλίου. Μια γέννα, πνευματική, που εύχεσαι το καλύτερο δυνατόν για την τύχη του. Θα φτάσει στα χέρια του κατάλληλου αναγνώστη; Θα προσεγγίσει το κοινό; Θα επικοινώσει με τον κόσμο; Ερωτηματικά που απασχολούν κάθε συγγραφέα, φαντάζομαι, αλλά αυτό είναι κάτι που δεν τελειώνει.
Η παρουσίαση
Γι' αυτό γίνονται οι παρουσιάσεις των βιβλίων μας, γιορτή για την έκδοσή τους, που χαιρόμαστε αναλόγως.
Εάν, λοιπόν, θέλετε να μοιραστείτε μαζί μου τη χαρά της έκδοσης του βιβλίου, σας περιμένω στο καφε-βιβλιοπωλείο FLORAL (Θεμιστοκλέους 80 - Πλατεία Εξαρχείων), τη Δευτέρα 19 Απριλίου, στις 19.30. Θα βρίσκομαι εκεί μαζί με τη φίλη Μαρία Κυριάκη, συγγραφέα και διευθύντρια του διαδικτυακού θεατρικού περιοδικού «Επί Σκηνής», τον Ανδρέα Μήτσου, εξαίρετο πεζογράφο, και τον Κώστα Μουρσελά, κεφάλαιο στην ιστορία της ελληνικής λογοτεχνίας και του θεάτρου, για να συζητήσουμε για ΤΡΕΙΣ ΩΚΕΑΝΟΥΣ ΚΑΙ ΜΙΑ ΘΑΛΑΣΣΑ.
Σας ευχαριστώ πολύ όλους. Αγάπη πάντα.

Πέμπτη 25 Φεβρουαρίου 2010

Tο κείμενο που ακολουθεί γράφτηκε, με αφορμή το βιβλίο, από τη Μαρία Κυριάκη για το, πάντα ενημερωμένο, Newsletter των εκδόσεων Ψυχογιός, του Φεβρουαρίου 2010.

Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2010

Μαρία Κυριάκη

Συγγραφέας, διευθύντρια του διαδικτυακού θεατρικού περιοδικού «Επί Σκηνής»
Οι γυναίκες μιας οικογένειας, από μάνα σε κόρη, είναι οι κυρίαρχες μορφές στο μυθιστόρημα αυτό. Πανίσχυρες απέναντι στην αδύναμη αυτάρκεια των αρσενικών και ταυτόχρονα αδύναμες απέναντι στις εφιαλτικές ρωγμές ενός δυσανάγνωστου πεπρωμένου.
Γυναίκες που μετρούν με τα δάκτυλα της μνήμης τους, τους κόμπους στο υφαντό της γενιάς τους και πορεύονται στις αόρατες λεωφόρους των ωκεανών και των θαλασσών της ζωής τους, δαμάζοντας τους τρόμους τους, βυζαίνοντας τις μικρές και μεγάλες ευτυχίες τους, αναμετρώντας τα πάθη και τους πόθους τους, ρουφώντας τις πίκρες και τις τραγωδίες τους, πάντα μετέωρες ανάμεσα στην θύμηση και την λησμονιά, την σωφροσύνη και την άγνοια, την προσδοκία και το απροσδόκητο. Γυναίκες που διέσχισαν υδάτινους όγκους, σκοτεινές εποχές και ταπεινά μονοπάτια για να έρθουν αντιμέτωπες με την αγωνία του έρωτα, την θαμπή αντανάκλαση της μνήμης του κυττάρου, τον τρόμο του κενού και την επίγνωση της θνητότητας. Γυναίκες που έγιναν σοφές σκύβοντας πάνω από αχνιστές κατσαρόλες και αφουγκράστηκαν την μοιραιότητα ρίχνοντας ένα βότσαλο αμφιβολίας στο πηγάδι του υποσυνείδητού τους. Και μαζί γιορτές, πένθη, επέτειοι, τελετές, κρυφοψιθυρίσματα και κραυγές, μηνύματα κι επιστολές, μικρότητες και ηρωισμοί, ψυχομαχήματα και γέννες, φόβοι και δισταγμοί, αλήθειες και ψέματα, οδύνες κι ηδονές που συνθέτουν ένα τοπίο της ανθρώπινης περιπέτειας, αντλώντας από την αναπόληση, την εκμυστήρευση και την νοσταλγία.
Στο πρώτο αυτό μυθιστόρημα της Έφης Βενιανάκη μπορεί κανείς να διακρίνει ήδη τις αρετές μιας συμπαγούς και σαγηνευτικής μυθοπλασίας. Η δραματουργική επεξεργασία των δράσεων, επιτρέπει την διαρροή της μιας ιστορίας μέσα στην άλλη, συνυφαίνοντας τις διαφορετικές ιστορικές στιγμές, τους αλλότριους τόπους και τις διασταυρούμενες πορείες των ηρωίδων. Η προσεκτική επιλογή των λέξεων και των φράσεων αφυπνίζει ακαριαία το συναίσθημα κι οι ισχυροί αρμοί της αφήγησης αναδεικνύουν τον καταιγιστικό ρυθμό της, κρατώντας το ενδιαφέρον σε διαρκή εγρήγορση. Θαυμάσιοι κι ανόσιοι έρωτες, ξένοι και οικείοι τόποι, παλαιότερες και κοντινές εποχές, ήρωες πολύπλευροι και απρόβλεπτοι, παρελαύνουν από τις σελίδες του βιβλίου, ξεναγώντας αυτόν που το διαβάζει στα ομιχλώδη τοπία ενός συναρπαστικού οδοιπορικού. Ταυτόχρονα επιτελείται μια κατάδυση στα άδυτα του γυναικείου ψυχισμού, εκεί όπου συναντιέται η τρομακτική παραφροσύνη με την σαγηνευτική ωραιότητα κι η εκμαυλιστική γοητεία με την απωθητική παραίτηση. Τα σύμβολα είναι ευανάγνωστα χωρίς να στερούνται πρωτοτυπίας κι η γραφή ρέει απρόσκοπτα χωρίς να παρασύρεται σε υπερβολική κατανάλωση καλολογικών στοιχείων ενώ ταυτόχρονα διατηρεί τους χυμούς της και την απροσποίητη ποιητική της διάσταση.
Ήπια το μυθιστόρημα αυτό σαν ένα ποτήρι δροσερό νερό μες το Αυγουστιάτικο καταμεσήμερο και με θέρμανε σαν μια γουλιά αψέντι ένα παγωμένο ξημέρωμα του Δεκέμβρη. Ελπίζω να το απολαύσουν εξ ίσου οι μελλοντικοί του αναγνώστες.